E plotësuar
Kandidati për president të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Joe Biden, ka siguruar fitoren e parë duke marrë të pesë votat në një qytet të vogël të New Hampshire.
Qendra e këtij qyteti ka publikuar rezultatet, duke u bërë kështu si ndër të parët që ka zbuluar rezultatet e zgjedhjeve presidenciale.
Ndërkohë, në Millsfield, ku kutitë e votimit janë hapur, presidenti Donald Trump ka fituar me 16 vota pro tij, dhe pesë për Bidenin, shkruan CNN.
Gjatë këtyre zgjedhjeve është duke shkaktuar problem edhe pandemia e koronavirusit. Votimi, numërimi i tyre dhe publikimi i rezultateve sipas analistëve po merr kohë. Kësaj radhe, një pjesë e madhe e votimit është kryer përmes postës, ku thuhet se 100 milionë amerikanë kanë votuar në këtë formë.
***
Shtetet e Bashkuara do të zgjedhin një president të ri sot më 3 nëntor. Kandidatët kryesorë janë presidenti aktual, Donald Trump, i cili po lufton për një mandat të ri dhe Joe Biden, një ish nënkryetar i Shteteve të Bashkuara gjatë mandatit të Barack Obama.
Zgjedhjet amerikane ndryshojnë dukshëm nga zgjedhjet në vendet e tjera të botës. Të dy partitë janë dominuese në skenën politike atje, Demokrati, kandidati i të cilit është Joe Biden, dhe Republikani, kandidati i të cilit është Donald Trump. E para i përket rrymës liberal-progresive, ndërsa e dyta është konservatore.
Përveç Trumpit dhe Bidenit, ka edhe kandidatë të tjerë
Trump dhe Biden janë dy kandidatët më të spikatur në zgjedhje, jo të vetmit, por të vetmit që në të vërtetë kanë një shans për të fituar zgjedhjet. Kandidatë të tjerë zyrtarë përfshijnë reperin e njohur Kanye West, Jo Jorgensen, kandidat i Partisë Libertarian, Howie Hawkins, kandidat i Partisë së Gjelbër, Don Blankenship, kandidat i Partisë Kushtetuese, Phil Collins, kandidat i Partisë Prohibition dhe Brock Pierce, kandidat i pavarur.
ImageFOTO GALERI
Një rekord 92.2 milion votues të hershëm hedhin votat e tyre personalisht ose me postë, sipas Projektit Zgjedhor të Sh.B.A, i cili është rreth 40 përqind e njerëzve që kanë të drejtë të votojnë. Për shkak të numrit të madh të votuesve të hershëm, Michael McDonald i Universitetit të Florida, i cili drejton projektin e monitorimit të zgjedhjeve, parashikon që rreth 65% e votuesve me të drejtë vote do të shkojnë në qendrat e votimit, pjesëmarrja më e lartë që nga viti 1908.
Qytetarët e SH.B.A. mbi moshën 18 vjeç kanë të drejtë të shkojnë në qendrat e votimit dhe një rekord prej 150 milion njerëz pritet të ushtrojnë të drejtën e tyre për të votuar këtë vit.
Skenarë të mundshëm me votat me korrespondencë
Votuesit amerikanë kanë të drejtë edhe për votim me korrespodencës, një opsion i përdorur nga një numër i madh njerëzish gjatë pandemisë dhe që, sipas disa vlerësimeve, mund të komplikojë më tej çështjet, pasi numërimi i atyre votave zgjat disa ditë. New York Times e quajti këtë “skenar të ditës së kijametit” dhe ka të bëjë me faktin se shumica e votave të korrespondencës janë ato të votuesve të Partisë Demokratike, kështu që në rast se rezultati i hershëm shkon në favor të Donald Trumpit, ai mund të deklarojë fitoren dhe të pretendojë se votat me korrespondentë shpreh rrena e mashtrime të demokratëve.
ImageFOTO GALERI
Ekziston gjithashtu mundësia që rezultatet e hershme të shkojnë në favor të Trumpit, por ky avantazh të zhduket kur rezultatit i shtohen edhe votat e korrespondencës i shtohen rezultatit. Analistët demokratë e kanë quajtur këtë “mirazh të kuq”, e gjithë kjo i bën këto zgjedhje presidenciale në SHBA më të pasigurtat deri më tani.
Çka është sistemi i elektorëve dhe votat e elektoëve?
Megjithatë, presidenti i Shteteve të Bashkuara nuk vendoset me shumicën absolute të të gjitha votave në zgjedhje, por me shumicën e votave elektorale, të konstatuara sipas sistemit të kolegjit zgjedhor. Janë gjithsej 538 vota elektorale dhe kandidati fitues duhet të marrë 270 ose më shumë vota për të marrë detyren e presidentit të SHBA-ve. Votat elektorale janë votat që një kandidat merr bazuar në shumicën e votave në secilin prej 50 shteteve të SHBA-ve, të cilat, nga ana tjetër, kanë numër të ndryshëm të votuesve në varësi të madhësisë së tyre, dhe Distrikti i Columbia, i cili përfshin kryeqytetin Uashington.
ImageFOTO GALERI
Me fjalë të tjera, si rregull, të gjitha votat elektorale të një shteti federal të veçantë merren nga kandidati i cili fiton më shumë vota në atë shtet të veçantë. Përjashtimet janë Nebraska dhe Maine. California ka më shumë zgjedhës, 55, Texas 38, Florida dhe New York 29, dhe Illinois dhe Pennsylvania 20 Alaska, Delaware, Columbia, Montana, Dakota e Veriut, Dakota e Jugut, Vermont dhe Wyoming janë më pak të populluara. dhe kanë tre vota elektorale secila, ndërsa Arizona, Indiana, Massachusetts dhe Tenesi kanë secili nga 11 vota elektorale.
Problemi kryesor me sistemin zgjedhor është se sipas tij, një kandidat që fiton më pak vota mund të fitojë zgjedhjet. Kjo ndodhi në zgjedhjet e fundit, kur Hillary Clinton humbi ndaj Donald Trumpit, edhe pse fitoi gati tre milionë vota më shumë se ai. Ndodhi gjithashtu në zgjedhjet e vitit 2000, kur George Bush, megjithëse fitoi më pak vota, përfundimisht mundi Al Gore-in.
ImageFOTO GALERI
Duke qenë se shumë shtete praktikisht e dinë paraprakisht nëse do të mbështesin kandidatin republikan apo demokrat, fituesi i zgjedhjeve vendoset nga e ashtuquajtura shtetet “swing”, prej të cilave janë 16: Iowa, Ohio, Maine, Nevada, Minnesota, New Hampshire, Michigan, Pennsylvania, Wisconsin, Florida, Arizona, North Carolina, Georgia, Colorado, Virginia dhe Texas.
Pikërisht për shkak të këtij sistemi elektoral të pazakontë, mbështetja që sondazhet parazgjedhore i japin Joe Bidenit duhet të merret me një kokërr kripë.
Sondazhet parazgjedhore favorizojnë Joe Bidenin
Udhëheqja e Bidenit në sondazhet kombëtare ka qenë relativisht e qëndrueshme muajt e fundit mes një krize shëndetësore. Sipas sondazhit të fundit të Reutersit dhe Ipsosit, të kryer më 27-29 tetor, Biden ka një avantazh prej 51 përqind mbi 43 përqind mbështetje për Trumpin.
Por Trumpi është ende afër Bidenit në mjaft shtete kryesore. Të paktën 270 vota elektorale duhet të fitohen për një mandat të dytë. Sondazhi i Reuters dhe Ipsos tregon se gara është ende e ngushtë në Florida, Karolinën e Veriut dhe Arizona.
ImageFOTO GALERI
Trump gjithashtu mbetet prapa pesë përqind në Pensilvani dhe nëntë në Michigan dhe Wisconsin, tre shtete të tjera kyçe që e ndihmuan atë të fitonte votat e Kolegjit Zgjedhor më 2016 dhe të mposhtte demokraten Hillary Clinton e cila fitoi më shumë vota.
Edhe pa pushtuar Michiganin dhe Wisconsinin, Trump mund të fitojë përsëri nëse fiton të gjitha shtetet që fitoi në 2016.
Prapambetja e Trumpit në sondazhe u nxit nga rënia e mbështetjes nga grupet kryesore të votuesve që e ndihmuan atë në 2016, të bardhët pa diplomë kolegji dhe amerikanët e moshuar dhe mosmiratimi i përgjigjes së tij ndaj pandemisë së koronavirusit që mbizotëronte fushatën zgjedhore.
Trumpi dhe Bideni – kandidatët më të vjetër për president në historinë e SHBA-ve
Në moshën 70 vjeç dhe shtatë muaj, në janar 2017, Donald Trump u bë presidenti më i vjetër në fillim të mandatit të tij në historinë e Shteteve të Bashkuara. Nëse rivali i tij Joe Biden fiton më 3 nëntor, do të jetë një rekord i ri, sepse demokrati mbush 78 vjeç para inaugurimit të tij më 20 janar.
Trumpi theu rekordin e ish-presidentit Ronald Reagan, i cili ishte më pak se 70 vjeç kur mori detyrën në Zyrën Ovale në 1981. Ish-residenti William Henry Harrison mori detyrën në moshën 67 vjeç në 1840. Mandati i tij ishte më i shkurtri në historinë amerikane, sepse ai vdiq nga pneumonia në ditën e tij të 32-të në Shtëpinë e Bardhë.
Trumpi dhe Bideni kanë “nderin jopopullor” të jenë kandidatët më të vjetër për president. Republikanët Bob Dole dhe John McCain ishin në fillim të të shtatëdhjetave kur hynë në fushatë. McCain u mund nga Barack Obama i cili ishte vetëm 47 vjeç kur u zgjodh president i SHBA-ve. Senatori Bernie Sanders, i cili mbushi 79 vjeç në shtator, do të kishte thyer të gjitha rekordet e mëparshme nëse ai do të kishte fituar zgjedhjet demokratike dhe përfundimisht të bëhej president.